: حق اشتغال زوجه در اسلام

زن مانند مرد داراى ذوق، فکر، فهم، هوش و استعداد کار است، این استعدادها را خدا به او داده است و حکیمانه است که باید به ثمر برسد. از آنجا که هر استعداد طبیعى، دلیل یک حق طبیعى است، پس اشتغال زن حقى است که خداى متعال به آنان ارزانى داشته است و محروم ساختن او از این حق خلاف عدالت است. بازداشتن زن از کوشش‏هایى که آفرینش به او امکان داده است، نه تنها ستم به زن است، بلکه خیانت به اجتماع نیز مى‏باشد، زیرا هر چیزى که سبب شود قواى طبیعى و خدادادى انسان معطل و بى‏اثر بماند به زیان اجتماع است.اسلام هرگز نمى‏خواهد زن، بى‏کار و بى‏عار بنشیند و وجودى بى‏ثمر بارآید. کار زن از نظر اسلام متعلق به خود اوست. زن اگر مایل باشد، کارى که در خانه به وى واگذار شود مجاناً و تبرعاً انجام مى‏دهد و اگر نخواهد، مرد حق ندارد او را مجبور کند. حتى در شیر دادن به طفل با اینکه زن اولویت دارد، اولویت او موجب سقوط حق اجرت او نیست، فقط در صورتى که زن مبلغ بیشترى مطالبه کند مرد حق دارد طفل را به دایه‏اى که اجرت کمترى مى‏گیرد بسپارد.کار زنان اختصاصى به حوزه درون خانه ندارد، بلکه زن مى‏تواند هر نوع کارى که فاسدکننده خانواده و مزاحم حقوق ناشى از ازدواج نباشد براى خود انتخاب کند و درآمدش هم منحصراً به خود او تعلّق دارد.
پس در اینجا با سه مسأله مواجه هستیم:
اصل حضور زنان در فعالیت‏هاى اجتماعى و اشتغال آنان.1
2 .حوزه حضور زنان در فعالیت‏هاى اجتماعى و اشتغال آنان که باید متناسب با ویژگى‏هاى جسمى و روحى زنان باشد.

. نحوه حضور زنان در فعالیت‏هاى اجتماعى و اشتغال که باید سالم و بدون آفت باشد.3
اسلام، ساز و کارهایى را براى مسأله اندیشیده است و از جمله آنها مى‏توان به پوشش اسلامى بانوان و کسب اجازه از همسران اشاره کرد.
یکى از ایرادهایى که به حجاب اسلامى مى‏گیرند این است که حجاب مانع اشتغال زنان و باعث رکود و تعطیل فعالیت‏هاى زنان مى‏گردد. پاسخ آن است که مبناى حجاب در اسلام این است که التزامات  جنسى باید به محیط خانوادگى و به همسر مشروع اختصاص یابد و محیط اجتماع، خالص براى کار و فعالیت باشد و به همین دلیل به زن اجازه نمى‏دهد که هنگام خروج از منزل، موجبات تحریک مردان را فراهم کند و به مرد هم اجازه چشم‏چرانى نمى‏دهد. چنین حجابى نه تنها نیروى کار زن را فلج نمى‏کند بلکه موجب تقویت نیروى کار اجتماع نیز مى‏گردد.

اسلام با فعالیت واقعى اجتماعى و سیاسى و فرهنگى زن هرگز مخالف نیست و متون و تاریخ اسلام گواه آن است. اسلام مخالف فلج کردن نیروى زن و حبس استعدادهاى او و محروم ساختن او از فعالیت‏هاى فرهنگى و اجتماعى است. اسلام نه مى‏گوید که زن از خانه بیرون نرود و نه منکر حق تحصیل علم و دانش او است و نه فعالیت اقتصادى یا اجتماعى و سیاسى خاصى را براى زن تحریم مى‏کند. در مبارزات سیاسى و تبلیغ فرهنگى، دختر على علیه‏السلام، همدوش برادرش حسین علیه‏السلام در حماسه بزرگ و تاریخى کربلا حضور فعال و بسیار مؤر دارد. فلسفه اینکه اباعبدالله علیه‏السلام اهل‏بیتش را در آن سفر خطرناک همراه خود برده است، یک اقدام حساب شده و به جهت مأموریت و رسالتى بود که باید در آن سفر انجام دهند( جوادی آملی ،1387 ،58 ).

اسلام با همه توجهى که به پاکى روابط جنسى میان زن و مرد و حفظ عفاف دارد، به عنوان یک آیین معتدل و متعادل از جنبه‏هاى دیگر غفلت نمى‏ورزد و زنان را تا حدودى که منجر به فساد نشود، از شرکت در اجتماع نهى نمى‏کند. زنان مسلمان مى‏توانند در حج، جهاد دفاعى، نماز جمعه و نماز عید فطر و قربان، بیعت با ولى امر مسلمین، و… شرکت نمایند. چنان‏که مى‏دانیم جهاد بر زنان واجب نیست مگر وقتى که شهر و حوزه مسلمانان مورد حمله واقع شود و جنبه صددرصد دفاعى به خود بگیرد. در غیر این صورت واجب نیست. با وجود این، رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله به برخى از زنان اجازه مى‏داد که در جنگ‏ها براى کمک به سربازان و مجروحان شرکت کنند.حق مشارکت سیاسى در غرب در پایان قرن بیستم و شروع قرن بیست‏ویکم مطرح شد در حالى که اسلام بیش از چهارده قرن پیش این حق را براى زنان به رسمیت شناخت. پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله از زنان بیعت گرفت ولى با آنان مصافحه نکرد، دستور داد ظرف آبى آوردند، دست خود را در آن فرو برد و دستور داد زنان دست خویش در آب فرو برند، و همین را بیعت شمرد.فقه اسلامى، تاریخ و همچنین روایات بیانگر نمونه‏هاى مختلف از حضور اجتماعى زنان مسلمان است[1].

: دیانی ، عبدارسول ، حقوق خانواده ،1382 ،انتشارات امید دانش ،ص120[1]