75
4-3-2 بررسی نرمال بودن جملات خطا 76
4-3-3 تحلیل رگرسیون 78
4-3-3-1 بررسی فروض رگرسیون خطی 78
4-3-3-2 هم خطی 79
4-3-3-3 خود همبستگی 77
4-3-3-4 بررسی ناهمسانی واریانس ها 80
4-4 نتایج آزمون فرضیه‌های تحقیق 80
4-4-1 نتایج آزمون فرضیه‌ی اول 81
4-4-2 نتایج آزمون فرضیه‌ی دوم 82
4-4-4 نتایج آزمون فرضیه‌ی چهارم 83
4-4-5 نتایج آزمون فرضیه پنجم 84
4-4-6 بررسی اولویت‌بندی تأثیر در متغیر سطح اتکای حسابرسان مستقل به حسابرسان داخلی 84
4-5 خلاصه فصل 86
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
5-1 مقدمه 87
5-2 تفسیر نتایج پژوهش 88
5-2-1 نتایج به دست آمده از آزمون T تک نمونه‌ای 88
5-2-2 نتایج آزمون فرضیه‌ی اول 89
5-2-3 نتایج آزمون فرضیه‌ی دوم 90
5-2-4 نتایج آزمون فرضیه‌ی سوم 90
5-2-5 نتایج آزمون فرضیه‌ی چهارم 90
5-2-6 نتایج آزمون فرضیه‌ی پنجم 91
5-3 پیشنهادهای حاصل از تحقیق 91
5-3-1 پیشنهادهای کاربردی 91
5-3-2 پیشنهادها برای تحقیقات 93
5-3-3 محدودیت‌های تحقیق 93
منابع ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
ضمائم ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
چکید ه انگلیسی 103

فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول1-1. استفاده کنندگان از نتیجه تحقیق 7
جدول 1-3، توزیع نمونه بین جامعه ی آماری 48
جدول 2-3، نمره دهی و امتیاز بندی سوالات پرسشنامه براساس طیف لیکرت 59
جدول 4-1. توزیع فراوانی پاسخ‌ها به سوالات مربوط به فرضیه ها 73
جدول 2-4. میانگین و انحراف معیار پاسخ‌های دریافت شده 74
جدول 4-3. آزمون T تک نمونه‌ای 76
جدول6-4. آزمون نرمال بودن 77
جدول 4-4. جدول ضرایب متغیرهای مستقل 79
جدول 4-5. خلاصه مدل 80
جدول4-7. آزمون ناهمسانی واریانس ها 80
جدول 4-8. نتایج آزمون فرضیه‌ی اول 81
جدول4-9. نتایج آزمون فرضیه‌ی دوم 82
جدول 4 -10. نتایج آزمون فرضیه‌ی سوم 83
جدول 4-11. نتایج آزمون فرضیه‌ی چهارم 83
جدول 4-12. نتایج آزمون فرضیه‌ی پنجم 84

فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار1-4. میزان تجربه حرفه ای پاسخ دهندگان……………………………………………………………………. 70
نمودار2-4 .میزان تحصیلات پاسخ دهندگان 70
نمودار2-4. نمودار باقیمانده‌های……………………………………………………………………………………………75

چکیده
اتکای حسابرس مستقل برحسابرسی داخلی باعث صرفه‌جویی در هزینه و ارائه خدمات بیشتر به صاحب‌کار با همان هزینه می‌شود. استفاده بهینه از کار حسابرسان داخلی می‌تواند کارایی و اثربخشی حسابرس مستقل را بهبود بخشد و ارزش حسابرس داخلی را برای صاحب‌کار افزایش دهد. هدف این تحقیق، بررسی عوامل موثر برافزایش سطح اتکای حسابرس مستقل برحسابرسی داخلی، است. روش تحقیق پیمایشی بوده و با استفاده از ابزار پرسشنامه، داده‌های لازم گردآوری شده است و برای آزمون فرضیات پژوهش از آزمون تک نمونه‌ای t، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای استقلال و بی‌طرفی، صلاحیت، عملکرد کاری، اثربخشی حسابرسان داخلی و سطح ریسک ذاتی صاحب کار، بر افزایش سطح اتکا حسابرس مستقل بر حسابرسی داخلی مؤثر هستند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که استقلال و بی‌طرفی حسابرسان داخلی قویی‌ترین متغیر پیش بین و اثربخشی حسابرسی داخلی ضعیف‌ترین متغیر پیش بین می‌باشد.

واژگان کلیدی: حسابرس داخلی، حسابرس مستقل، اتکا حسابرس مستقل برحسابرس داخلی

فصل اول
کلیات تحقیق

1-1 مقدمه
نیازهای اطلاعاتی و انتظارات گروه‌های گوناگون درون سازمانی و برون‌سازمانی استفاده‌کننده از صورت‌های مالی مانند مدیران، سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و دولت زمینه‌ساز گزارشگری مالی در واحدهای اقتصادی است. در حال حاضر اطلاعات مورد نیاز استفاده‌کنندگان مختلف در قالب صورت‌های مالی اساسی در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد .اطلاعات صورت‌های مالی زمانی برای استفاده کنندگان مؤثر است که از ویژگی کیفی قابلیت اعتماد و اطمینان برخوردار باشد. استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی هنگامی می‌توانند به اطلاعات صورت‌های مالی اتکا کنند که شخصی مستقل، ذیصلاح و بی‌طرف نسبت به میزان اعتبار این اطلاعات، نظر حرفه‌ای ارائه کرده باشد .در سیستم های اقتصادی کنونی، وظیفه‌ی اظهارنظر نسبت به صورت‌های مالی به حسابرسان مستقل واگذار شده است. حسابرسی از ارکان اساسی فرایند پاسخگویی به استفاده‌کنندگان اطلاعات حسابرسی شده است، زیرا پاسخگویی مستلزم وجود اطلاعات معتبر و قابل‌اتکاست و قابلیت اتکای اطلاعات به دلایل زیادی نیازمند بررسی آن‌ها توسط شخصی مستقل از تهیه‌کننده‌ی اطلاعات است. در فرایند تهیه اطلاعات به موقع، مربوط و قابل‌اتکا یکی از عواملی که می‌تواند به حسابرسان مستقل کمک کند و باعث شود که فعالیت آن‌ها از کیفیت، کارآمدی و اثربخشی لازم برخوردار باشد، وجود واحد حسابرسی داخلی در شرکت صاحب کار و ارتباط هر چه بیشتر این واحد با حسابرسان مستقل است.
1-2 بیان مسئله
یکی از مهم‌ترین کنترل‌های داخلی که امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته و شرکت‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد،
حسابرسی داخلی است که می‌تواند تأثیرات قابل‌ملاحظه‌ای بر برآوردن نیازهای استفاده‌کنندگان از نتایج حاصل از عملیات شرکت بگذارد.
انجمن حسابرسان داخلی امریکا 1(IIA) در سال 2011 حسابرسی داخلی را این‌گونه تعریف می‌کند:
“حسابرسی داخلی، یک فعالیت اطمینان‌بخش و مشاوره‌ای مستقل وبی طرف است که باهدف ارزش افزایی و بهبود عملیات سازمان انجام می‌شود. حسابرسی داخلی با به‌کارگیری شیوه‌ای اصولی و نظام‌مند برای ارزیابی وبهبوداثربخشی فرایندهای حاکمیت، کنترل و مدیریت ریسک، سازمان را برای دستیابی به اهداف یاری می‌کند” (عالی نژاد،1390).
طبق استاندارد حسابرسی 610 ” ارزیابی کار واحد حسابرسی داخلی “، ازمجموعه استانداردهای حسابرسی ایران حسابرسی داخلی چنین تعریف شده است:
“حسابرسی داخلی یعنی وظیفه ارزیابی که در داخل واحد مورد رسیدگی و توسط کارکنان آن به منظور خدمت به آن واحد به وجود می‌آید و یکی از ارکان اصلی محیط کنترلی محسوب می شود. ارزیابی و بررسی کفایت و اثربخشی سیستم های حسابداری و کنترل داخلی، از جمله وظایف اصلی واحد حسابرسی داخلی است”.
با توجه به تعریف حسابرسی داخلی ارائه‌شده این‌گونه به نظر می‌رسد که حسابرسان داخلی یک فعالیت ظریف و پیچیده در بین چهار گروه عمده از متقاضیان این خدمت است که عبارت‌اند از:
1- هیئت‌مدیره،
2- حسابرسان مستقل
3- مدیریت ارشد
4- مدیریت عملیاتی
تمامی این گرو ه ها دارای انتظارات معتبر از عملکرد حسابرسی بوده و یا بر آن مدعی هستند. حسابرسان داخلی نمی‌توانند هیچ یک از چهار مورد مذکور را نادیده بگیرند (مجله حسابرس،1383).
یکی از مهم‌ترین استفاده‌کنندگان از نتایج کار حسابرسان داخلی حسابرسان مستقل می‌باشند که در صورت کسب شناخت کافی و تصمیم به اتکا بر نتایج حاصل از کار آنان، جنبه‌های مختلفی از عملیات حسابرسی مستقل تحت تأثیر قرار می‌گیرد. اتکا بر کار حسابرسان داخلی باعث صرفه‌جویی در هزینه و ارائه خدمات بیشتر به صاحب کار با همان هزینه می شود. استفاده بهینه از کار حسابرس داخلی می‌تواند کارایی و اثربخشی حسابرس مستقل را بهبود بخشد و ارزش حسابرس داخلی را برای صاحب کار افزایش دهد (جبار زاده و همکاران، 1391).
از سوی دیگر هدف نهایی حسابرسی مستقل، اطمینان از ارائه‌ی منصفانهی نتایج عملیات و وضعیت مالی مؤسسه در قالب صورت‌های مالی است. برای رسیدن به این هدف و انجام آن بر مبنای استانداردهای پذیرفتهشده حسابرسی، حسابرس باید مدارک کافی و قابل‌اطمینان را جمعآوری کند. بنابراین، بر اساس بیانیهی مفاهیم بنیادی حسابرسی گردآوری و ارزیابی بیطرفانهی شواهد، یک ضرورت برای حسابرسی است (ریبل2، 1988).
حسابرسان مستقل یک ارزیابی از کنترل داخلی را به عنوان مبنایی برای تعیین میزان کار لازم برای صاحب کار انجام میدهند. ارزیابی آن‌ها از سیستم کنترل داخلی میتواند بر زمان و حدود روشهای حسابرسی اثر بگذارد. کیفیت کنترل داخلی میتواند رابطهی مستقیم با میزان آزمونهای محتوا داشته باشد، به طوری که حسابرسان عموماًدرصورت وجود کنترل داخلی باکیفیت، حجم رسیدگی‌ها را تا حد قابل‌ملاحظه‌ای کاهش میدهند (قامنتس3، 1982).
طبق بیانیهی شماره 65 استانداردهای حسابرسی و استاندارد شماره 61 از مجموعهی استانداردهای ایران، تصمیم برای اتکا بر کار حسابرسان داخلی باید با ارزیابی عملکرد حسابرسی داخلی همراه باشد. حسابرس مستقل باید شناختی از عملکرد حسابرسی داخلی به عنوان یک جز مرتبط با مطالعه و ارزیابی کنترلهای داخلی به دست آورد. سپس، با استفاده از نتایج به دست آمده از ارزیابی، برای استفاده از کار حسابرسان داخلی برنامهریزی کند.
سازمانهای حرفه‌ای در کشورهای دیگر نیز این موضوع مهم را مورد توجه قرار داده و استانداردهای حسابرسی متناسب را صادر کردهاند. برای مثال، انجمن حسابداران رسمی کانادا4 بیان میکند که حسابرسان مستقل ممکن است به طور کلی، به کار حسابرسان داخلی زمانی که آزمون و بررسی سیستم کنترل داخلی را شامل میشود، اتکا کنند. بنیاد تحقیق حسابداری استرالیا5، استاندارد شمارهی دو رویههای حسابرسی را برای استفاده از کار حسابرسان داخلی صادر کرده است. در این استاندارد آمده است که اگر حسابرس مستقل علاقمند به استفاده از کار حسابرسی داخلی است، باید یک ارزیابی دوگانه از عملکرد آن به عمل آورد. اول، یک ارزیابی عمومی از معیارهای تعیینشده شامل جایگاه سازمانی، حیطهی وظایف، صلاحیت حرفه‌ای و مراقبت حرفهای، به عمل آورد. دوم، یک ارزیابی خاص از کار حسابرسی داخلی با مطالعهی کار برگ‌های نهایی و با آزمون دوبارهی کار حسابرسان داخلی، انجام دهد (انصاری و همکاران، 1388).
با توجه به مطالب مطرح‌شده در مورد اهمیت حسابرس داخلی برای گروه‌های مختلف استفاده‌کننده، بالاخص ازنظرحسابرس مستقل این تحقیق درپی پاسخگویی به این سوال است که کدام عوامل از نظر حسابرس مستقل که به عنوان یکی از اصلی‌ترین استفاده‌کنندگان از خدمات حسابرسی داخلی می‌باشد، می‌تواند باعث اتکای بیشتر حسابرس مستقل برحسابرسی داخلی شود؟
1-3 ضرورت انجام تحقیق
اتکای حسابرس مستقل برحسابرسی داخلی، توجهات زیادی را به خصوص در یک دهه گذشته به خود جلب کرده و دلیل آن این عقیده است که یک سیستم حاکمیت شرکتی قوی، به حداقل کردن تأثیر مخرب فروپاشی شرکت، کمک می‌کند (روساک و جانسون6،2007). شناخت از نقش حسابرسی داخلی در بهبود کیفیت گزارشگری مالی نیز از این عقیده پ
شتیبانی می‌کند. گزارش کمیته بلوریبن، کمیته‌های حسابرسی، حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل را به عنوان سه پایه‌ی صندلی حاکمیت شرکتی تشبیه می‌کند که به اطمینان از قابلیت اتکا گزارش‌های مالی کمک می‌کند. استفاده از اطلاعات مالی توسط هیئت مدیران (از جانب سهامداران) و مشارکت حسابرسی داخلی و مستقل در بهبود سودمندی این اطلاعات که توسط مدیریت فراهم‌شده (و همچنین استفاده‌شده)، تصویری یکپارچه از ارتباط موجود بین چهار جزء حاکمیت شرکتی ایجاد می‌کند. حسابرسی داخلی و مستقل با عمل کردن به عنوان منبعی برای هیئت مدیران به بهبود اثربخشی کمیته حسابرسی کمک می‌کنند (دیزورت7،2002).
استانداردهای حرفه‌ای در زمینه حسابرسی، خاطرنشان می‌کند که اتکای حسابرس مستقل بر حسابرسی داخلی باعث صرفه‌جویی زیادی در هزینه از طریق کاهش زمان اجرای حسابرسی مستقل می شود. حسابرسان مستقل کار حسابرسان داخلی را برای تشخیص گسترش اتکایشان به آن‌ها ارزیابی می‌کنند. این اتکا نیز با کاهش هزینه حسابرسی باید به عنوان فرصتی برای افزایش ارزش کار حسابرسی داخلی در نظر گرفته شود.
بنابراین از یک طرف قصد کاهش هزینه‌های حسابرسی مستقل در تلاش برای کاهش کل هزینه‌های حقوق حسابرسی و از طرف دیگر حفظ رقابت‌پذیری در بازار خدمات حسابرسی (بازار خدمات حسابرسی مستقل که شدیداً رقابتی نیز می‌باشد) این انگیزه را در تصمیمات حسابرسان مستقل ایجاد می‌کند که به اتکا بر حسابرسی داخلی روی بیاورند. علاوه بر این آشنایی بیشتر حسابرسان داخلی با شرکتشان باعث کاهش ریسک حسابرسی برای حسابرسان مستقل می شود. با عنایت به مطالب فوق، بررسی این موضوع که کدام ویژگی‌های حسابرسی داخلی ازنظرحسابرس مستقل می‌تواند باعث اتکا بیشتر آن‌ها شود، ضروری و مهم به نظر می‌رسد.
1-4 اهداف تحقیق
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر افزایش اتکای حسابرس مستقل برحسابرسی داخلی می‌باشد. با توجه به پیشینه تحقیق و استانداردهای حرفه‌ای موجود پنج عامل برای این بررسی استخراج شده است. به عبارتی دیگر برای دست‌یابی به هدف اشاره‌شده باید به سوالات زیر پاسخ داده شود:
1- بررسی تاثیراستقلال و بی‌طرفی حسابرسان داخلی بر افزایش اتکای حسابرس مستقل.
2- بررسی تاثیرصلاحیت حسابرسان داخلی بر افزایش اتکای حسابرس مستقل.
3- بررسی تاثیر عملکرد کاری حسابرسان داخلی بر افزایش اتکای حسابرس مستقل.
4- بررسی تاثیراثربخشی حسابرسان داخلی بر افزایش اتکای حسابرس مستقل.
5- بررسی تاثیرسطح ریسک ذاتی صاحب کار بر افزایش اتکای حسابرس مستقل.

اهداف و مواردکاربرداین پژوهش به شرح زیر است:
* ارائه چارچوبی علمی و عملی جهت دستیابی به حسابرسی داخلی باکیفیت در ایران.
* ارزیابی حسابرسی داخلی ودرنتیجه ارائه راه‌حل‌هایی برای بهبوددرکیفیت حسابرسی داخلی درایران.
* ایجادزمینه های لازم جهت تدوین استانداردهای حسابرسی داخلی در ایران با تکیه بر یافته‌های این پژوهش.
* ایجادزمینه های لازم برای انجام تحقیقات بیشتر، جهت استفاده حسابرسان مستقل از خدمات حسابرسی داخلی.
* کمک به حسابرسان مستقل برای انجام قضاوت بهتر در مورد عملکرد حسابرس داخلی صاحب کار و اتخاذ تصمیمات معقولانه در مورد زمینه‌های همکاری با حسابرسان داخلی صاحب کار.
* با توجه به اینکه حسابرس داخلی و