چرا خفاشها برعکس میخوابند؟
خفاشها پاهای پشتی کوچک و چنگالهای خمیده و نوک تیزی دارن و به دلیل نازکی استخون پا نمیتونه راحت بایستند و اگه راه برن پاهاشون میشکند بخاطر این بهتر می دونن آویزون باشن تا وایس تاده.
هم اینکه اندام اونا خیلی کوچیک و بالهاشون بسیار بلنده. بخاطر این با آویزون شدن تو یه جای مناسب و جمع کردن بالها به دور خود، خیلی راحت و به دور از خطر زیر پا له شدن استراحت میکنن.
برعکس آویزون بودن بهترین حالت واسه شروع پرواز در خفاشهاست. دلیلش هم اینه که بر خلاف دیگه پرندگان، خفاشها قادر نیستن از روی زمین پرواز خود رو شروع کنند. بالهای اونا به اندازه کافی نیروی واسه پرواز از نقطه صفر ارتفاع در روی زمین جفت و جور نمیکند.
همونطور که در بالا هم گفتیم، پاهای عقبی اونا هم بسیار کوچک و رشد نیافته و در نتیجه نمیتونن به سرعت بدوند تا نیروی لازم واسه کنده شدن از روی زمین رو جفت و جور کنند. عوضش از چنگالهای عقبی خود واسه بالا رفتن از یک نقطه استفاده میکنند و بعد از اون نقطه سقوط میکنند تا پرواز خود رو شروع کنند.
خفاشها به هنگام خواب هم به حالت آویزون و وارونه میخوابند تا در صورت لازم و واسه فرار بتونن خیلی سریع پرواز خود رو از نقطه استراحت شروع کنن. واسه این منظور فقط کافیه پنجه خود رو باز کنن.
آویزون شدن هم اینکه ترفندی واسه مخفی شدن از دید شکارچیانه. در بین ساعتایی که بیشتر شکارچیها و مخصوصا پرندگان فعال هستن خفاشها در جائی که تعداد کمی از حیوانات میتونن اونا رو ببینن دور هم جمع میشن. اینجور اقدامی به خفاش این امکان رو میدهد تا فرارسیدن شب ر امان بمونه.
خفاشا واسه آویزون شدن یکی بودن زیادی پیدا کردهان. به طور مثال، وقتی شما مشت خود رو به دور یک شئ گره میکنید ماهیچههای زیادی در بازوی شما به حالت انقباض در میان. این ماهیچهها به وسیله زردپی به انگشتان دست وصل هستن. وقتی یک ماهیچه منقبض میشه زردپی رو میکشد و اونم انگشت رو میکشد. پنجه خفاش هم به روش مشابهی بسته میشه به استثنای اینکه تاندونهای اونا فقط به بالای بدن وصل میشن نه به یک ماهیچه.
وزن قسمت بالائی بدن خفاش، تاندونهای اونو میکشد و تاندونها هم به انگشتان متصلند و اونا رو میکشند. این باعث گره شدن مشت میشه. نیروی جاذبه حالت بسته بودن پنچه رو حفظ میکند و چون ماهیچهای منقبض نمیشه خفاش هیچ انرژی در این راه صرف نمیکند. در نتیجه میتونه تموم روز رو به این حالت آویزون بمونه.
واسه خلاص شدن از این حالت خفاش ماهیچههای خود رو خم میکند و در نتیجه پنجه کشیده و باز می شه.
جالبه بدونین که خفاشها بیشتر گروهی زندگی میکنن و حامی همدیگه هم هستن. به طور مثال اگه خفاشی مریض باشه و نتونه واسه خود شکار کند دیگرا ن واسه اون غذا میارن. در جمعیت گروهی این پستانداران ارتباطات اجتماعی پیچیدهای برقراره.
خرافههای باحال در مورد برعکس خوابیدن خفاشها
چینیها عقیده داشتن که خفاشها هم مانند پیروان «تائوئیسم» به قوی کردن قدرت مغزی خود میپردازند و در نتیجه مغزشون اون قدر سنگین میشه که اونا از روی زور و اینکه دیگه چاره ای نیس وارونه میخوابند
اما ساکنان ماداگاسکار این موضوع رو به شکل پیچیده تری تفسیر میکنن که اونو میتوان به توضیح زیر خلاصه کرد: یه روز زاناهاری «خدای بومیان ماداگاسکار»تموم مخلوقات بالدار رو به پیش خود احضار کرد.
خفاش که پیر و خسته بود، ترجیح داد که ده فرزندش رو به بارگاه زاناهاری بفرستد. در آخر جمیع بالداران، خفاشهای جوون به جای اون که به خونه برگردن، راه مزارع رو در پیش گرفتن. خفاش پیر که از شدت ناراحتی داشت دیوونه میشد، با عجله به پیش خدا اومد تا بدونه که چه بر سر بچه هاش اومده .چون زاناهاری اونو با سردی قبول کرد، خفاش پیر مسئولیت گم شدن بچههاش رو به گردن اون انداخت. از اون روز به بعد، خفاشها واسه تحقیر کردن زاناهاری وارونه میخوابند.
واقعیتهای باحال در مورد خفاشها
- خفاشها تنها پستاندارانی هستن که پرواز میکنن.
- یه خفاش قهوهای میتونه به تنهایی ۱۲۰۰ حشره به اندازه پشه رو تو یه ساعت شکار کنه.
در غارهای براکن تگزاس در آمریکا، حدود ۲۰ میلیون خفاش دم آزاد مکزیکی (Mexican free – tailed ) زندگی میکنن که هر شب حدود ۲۰۰ تن حشره میخورند. - خفاشهای خونآشام خون نمیمکند. اونا خون رو به آرومی لیس میزنند. فقط سه گونه از خفاشهای خونآشام در سراسر دنیا هست.
- خفاشها چاق نمیشن. سوخت و ساز بدن یه خفاش بسیار ایدهآله. اونا میتونن موز، انبه و شکلای جور واجور توتها رو تقریبا ۲۰ دقیقهای هضم کنن.
- خفاشها از درخشش صوت واسه راهیابی در تاریکی استفاده میکنن. قدرت دید خفاشها زیاد خوب نیس و هم اینکه اونا در شب فعالیت میکنن، پس باید از یه سیستم ناوبری غیر وابسته به بینایی استفاده کنن. خفاشها صدا تولید کرده و به تغییرات صدای درخشش یافته از دور و بر گوش میکنن و اینطوری، راه خود و مشکلات رو پیدا میکنن.
- بیشتر از ۱۱۰۰ گونه خفاش در دنیا هست که تعداد اونا خیلی زیاده.
- خفاشها یه چهارم جمعیت کل پستانداران رو تشکیل میدن، بله! درست خوندین، یه چهارم کل پستانداران خفاشها هستن!
- خفاشها در غارهای سرد و نمناک، که بسیار اونا رو دوست دارن، خود رو با پیچوندن بالهای نازکشان به دور بدنشون گرم نگه میدارن. این بالها، مانند یه عایق گرمایی واسه خفاشها عمل میکنن.
- مادهای که باعث جاری موندن خون از بدن قربونی خفاش میشه، می تونه دلیل دووم جریان خون در بدن آدم هم باشه.
- خفاشها تو یه سال فقط یه بچه به دنیا میبیارن! پستانداران با اندام ریز مثل گربه، خرگوش و موش معمولا بیشتر از یه بار زاد و ولد درزمان یه سال دارن.
- خفاشها حتی از سگ خونگی هم بیشتر عمر میکنن. طول عمر متوسط یه خفاش، متغیره، اما گونهای از خفاشهای قهوهای میتونن تا ۳۰ سال هم عمر کنن، در نظر داشته باشین که پستانداران کوچیک، فقط دو تا سه سال عمر میکنن.
- خفاشها زمان زیادی رو صرف آراستن خود میکنن. اونا خود و همدیگه رو به دقت، با لیس زدن و خراشیدن واسه ساعتهای متمادی تمیز میکنن.
- خفاشهای حشره خوار، شبها غذای خود رو شکار میکنن. اما خفاشهای میوه خوار سحرگاه و نزدیک غروب به جستجوی غذا میروند. اونها واسه پیدا کردن میوه و شیرهٔ درختان مورد علاقهشون از حس بینایی و بویایی خود بهره میبرند.
واسه تماشای خفاشها از نزدیک به غار خفاش در دهلران واقع در استان ایلام برید
غار خفاش از جمله غارهای موجود در منطقه ایلامه. این غار که جزو میراث فرهنگی استان ایلام حساب میشه محل زندگی هزاران خفاشه. غار خفاش جزو معدود غارهای ایرانه که محل زندگی این پرندهی بدون پره.
غار خفاش از غارهای استان ایلامه که در نزدیکی شهرستان دهلران قرار داره.
طول غار ۲۵۵ متر، عرض اون ۳۰ متر و ارتفاع اون ۵۰ متره. این غار محل زندگی هزاران خفاشه که نام خود رو از ساکنان عجیب خود گرفته. غار در سه کیلومتری شمال شرقی دهلران در دامنهی کوهی مشرف به دره شهر و چشمه آب گرم دهلران قرار داره.
غار دهلران یکی از غارهای تاریخی عصر غارنشینیه که امروزه محل زندگی خفاشها شده.
درون این غار استالاکتیتها و استالاگمیتهای زیادی هست و هم اینکه دارای دهلیزهای زیادیه که عمق بعضی از اونا به ۴۰۰ متر میرسد.
زیادی خفاش در این غار باعث میشه تا در زمان غروب آفتاب همزمان با خروج این خفاشها از غار که بیشتر به صورت دستههای بزرگ انجام میشه، فضای باحال و عجیبی واسه علاقمندان به طبیعت ایجاد شه که واسه بعضی بسیار ترسناک هم هست.
این خفاشها راه سه کیلومتری تا شهر رو طی کرده و بعد از یه مدت به محل زندگی خود یعنی غار باز میگردند.
مناسبترین زمان واسه بازدید این پدیده نادر و طبیعی فصل تابستانه.